แสดงบทความที่มีป้ายกำกับ สาระน่ารู้ แสดงบทความทั้งหมด
แสดงบทความที่มีป้ายกำกับ สาระน่ารู้ แสดงบทความทั้งหมด

วันอังคารที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2568

ประวัติศาสตร์โลกคือการศึกษาพัฒนาการของมนุษย์และอารยธรรม

 ประวัติศาสตร์โลกคือการศึกษาพัฒนาการของมนุษย์และอารยธรรมตั้งแต่ยุคโบราณจนถึงปัจจุบัน ซึ่งครอบคลุมเหตุการณ์สำคัญ การเปลี่ยนแปลงทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมทั่วทุกมุมโลก โดยสามารถแบ่งออกเป็นยุคใหญ่ๆ ดังนี้:

1. ยุคก่อนประวัติศาสตร์ (ก่อนการประดิษฐ์การเขียน)

  • ยุคหิน: มนุษย์ใช้เครื่องมือหิน ล่าสัตว์ เก็บของป่า

    • ยุคหินเก่า (Paleolithic): ชีวิตเร่ร่อน

    • ยุคหินใหม่ (Neolithic): เริ่มเกษตรกรรม (ปฏิวัติยุคหินใหม่)

  • ยุคโลหะ: การใช้ทองแดง สำริด และเหล็ก ส่งผลให้เกิดสังคมซับซ้อนขึ้น

2. ยุคโบราณ (ประมาณ 3,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช – ค.ศ. 476)

  • อารยธรรมลุ่มแม่น้ำ:

    • เมโสโปเตเมีย (สุเมเรียน, บาบิโลน)

    • อียิปต์โบราณ (พีระมิด, ระบบเขียน)

    • อินเดียโบราณ (อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ)

    • จีน (ราชวงศ์เซี่ย, ชาง)

  • กรีก-โรมัน:

    • กรีก: ประชาธิปไตย Athenian, ปรัชญา, ศิลปะ

    • โรมัน: สาธารณรัฐ → จักรวรรดิ (ล่มสลายใน ค.ศ. 476)

3. ยุคกลาง (ค.ศ. 5th–15th ศตวรรษ)

  • ยุโรป: ระบบศักดินา, อำนาจคริสตจักร, สงครามครูเสด

  • โลกอิสลาม: รุ่งเรืองทางวิทยาศาสตร์ (ยุคทองอิสลาม 8th–14th ศตวรรษ)

  • เอเชีย:

    • จีน: ราชวงศ์ถัง, ซ่ง

    • ญี่ปุ่น: ยุคเฮอัน, ซามูไร

    • อาณาจักรเขมร (นครวัด)

4. ยุคสมัยใหม่ตอนต้น (ค.ศ. 15th–18th ศตวรรษ)

  • การฟื้นฟูศิลปวิทยา (เรเนซองส์): ยุโรปกลับสู่ความสนใจศิลปะและวิทยาศาสตร์

  • การปฏิรูปศาสนา: มาร์ติน ลูเธอร์ ท้าทายอำนาจคริสตจักรคาทอลิก

  • การสำรวจทางทะเล: โคลัมบัส, วาสโก ดา กามา, การล่าอาณานิคม

  • การปฏิวัติวิทยาศาสตร์: กาลิเลโอ, นิวตัน

5. ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมและจักรวรรดินิยม (ค.ศ. 18th–20th ศตวรรษ)

  • ปฏิวัติอุตสาหกรรม: เริ่มในอังกฤษ (เครื่องจักรไอน้ำ, การผลิตจำนวนมาก)

  • ปฏิวัติอเมริกา-ฝรั่งเศส: ความคิดประชาธิปไตย, สิทธิพลเมือง

  • จักรวรรดินิยม: ยุโรปขยายอำนาจในแอฟริกาและเอเชีย

6. ศตวรรษที่ 20–21

  • สงครามโลก:

    • สงครามโลกครั้งที่ 1 (1914–1918)

    • สงครามโลกครั้งที่ 2 (1939–1945) → สงครามเย็น (สหรัฐ vs. สหภาพโซเวียต)

  • โลกสมัยใหม่:

    • การล่มสลายของสหภาพโซเวียต (1991)

    • โลกาภิวัตน์, เทคโนโลยีดิจิทัล

แนวโน้มสำคัญในประวัติศาสตร์โลก

  • การพัฒนาจากสังคมเล็กๆ สู่รัฐชาติ

  • การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม (เส้นทางสายไหม, การค้าโลก)

  • ความขัดแย้งและความร่วมมือระหว่างอารยธรรม

  • ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่เปลี่ยนวิถีชีวิตมนุษย์

วันอาทิตย์ที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2556

ประเพณี ปี๋ใหม่เมือง


ประเพณี ปี๋ใหม่เมือง


ตามความเชื่อของชาวล้านนา  ถือว่าวันสงกรานต์  เป็นวันขึ้นปีใหม่  ซึ่งลำดับความสำคัญของแต่ละวัน ดังนี้
วันสังขารล่อง  ตามประเพณีของชาวล้านนาวันนี้ทุกคนจะจุดประทัดตั้งแต่หลังเที่ยงขึ้นเป็นต้นไปถือว่าได้เป็นศักราชใหม่  ทุกบ้านจะตื่นแต่เช้าทำความสะอาดบ้านเรือน  เพื่อละทิ้งสิ่งเก่าให้ผ่านไปกับวันสังขารล่อง

วันเนา  หรือวันเน่า  ทุกคนจะพูดแต่สิ่งดี ๆ ทำแต่สิ่งดี ๆ  วันนี้เป็นวันแต่งดาของชาวล้านนา  ทุกบ้านจะทำขนม ข้าวต้ม  ห่อนึ่ง ส่วนใหญ่จะนิยมทำขนมจอก หรือขนมเทียน  ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะทำไส้ขนมจากมะพร้าวขูดเคี้ยวกับน้ำตาลจนแห้งแล้วปั้นเป็นก้อนห่อด้วยแป้งแล้วห่อด้วยใบตองนึ่ง  และจัดเตรียมสิ่งของสำหรับไปวัดในวันพญาวันหรือวันมหาสงกรานต์




วันพญาวัน  เป็นวันที่ทุกคนจะแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าใหม่  ใส่น้ำอบน้ำหอม  จัดเตรียมสิ่งของไปทำบุญให้กับวงศาคณาญาติที่เสียชีวิตไปแล้ว   ฟังเทศฟังธรรม   และช่วงสาย ๆ จะมีการขนทรายเข้าวัดจัด และนำตุงไส้หมู  ไส้ช้าง  ตุงสิบสองนักษัตรไปปักที่กองเจดีย์ทราย
หลังจากนั้นแต่ละบ้านก็จะเตรียมของไปดำหัวผู้เฒ่าผู้แก่ที่เคารพนับถือ  อันได้แก่ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายพ่อ  ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายแม่  ครูบาอาจารย์ที่นับถือ  ดำหัวผีปู่ย่าประจำตระกูล  เนื่องจากชาวล้านนาส่วนใหญ่ยังคงนับถือผีบรรพบุรุษ  ดำหัวพ่อบ้าน/ผีที่รักษาหมู่บ้าน  เจ้าที่เจ้าดิน และบางบ้านที่มีครูต่าง ๆ ก็จะแต่งของดำหัวครูด้วยเครื่องเซ่นต่าง ๆ และน้ำขมิ้นส้มป่อย เพื่อเป็นสิริมงคล  
(วันพญาวัน มีข้อห้ามว่าห้ามเด็ดดอกไม้ หรือใบไม้ในวันนี้)

วันปากปี  เป็นวันที่ทุกบ้านจะเตรียมขนุนทำเป็นอาหารต่าง ๆ  เช่น  แกงขนุน  ยำขนุนอ่อน  เพื่อให้ตลอดทั้งปีมีแต่สิ่งที่ดี ๆ ช่วยหนุนนำให้ชีวิตประสบแต่ความสุขความเจริญ

ดังนั้นประเพณีปี๋ใหม่เมือง หรือประเวณีปี๋ใหม่เมืองจึงเป็นประเพณีที่สำคัญอีกหนึ่งประเพณีที่คนเหนือพึงปฏิบัติสืบต่อกันมายาวนานจนถึงปัจจุบันนี้

ผู้เขียน
พยัคฆ์กูรู
วันที่เขียน
14/04/2556

ความเป็นมาของน้ำขมิ้นส้มป่อย


ส้มป่อย  ของดีเมืองล้านนา



สิ่งมงคลของชาวล้านนา 
ในวันขึ้นปีใหม่ไทย  ปีใหม่เมือง  หรือเทศกาลสงกรานต์
หรือพิธีกรรมต่าง ๆ ของชาวล้านนาส่วนใหญ่จะขาดไม่ได้คือฝักส้มป่อย  และต้องเป็นส้มป่อยเดือนห้า
ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมของชาวล้านนา
เนื่องด้วยส้มป่อยเป็นสิ่งที่คนโบราณเชื่อกันว่าเป็นสิ่งมงคล  ช่วยล้างความอัปมงคลต่าง ๆ
คนที่ถือคาถาอาคม หรือคนมีครู  เช่น ครูสักยันต์   ครูหมอเมือง  ครูต่าง ๆ  หากผิดครูจะต้องทำพิธีขอขมาครูด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย
ซึ่งปรากฎหลักฐานตามความเชื่อจากนิทานจากพรหมจักร ชาดก ชาดกล้านนาเรื่อง "อุสสาบารส" และวรรณกรรมชาดกเรื่อง "ปุณณนาคกุมาร"
ซึ่งส่วนประกอบของน้ำขมิ้นส้มป่อย ประกอบไปด้วย   ฝักส้มป่อยเดือนห้า ดอกคำฝอย   ดอกสารภี   น้ำขมิ้น   น้ำอบน้ำหอม

ดังนั้นในพิธีกรรมสำคัญต่าง ๆ ของชาวล้านนาจะขาดไม่ได้  คือ  น้ำขมิ้นส้มป่อย ร่วมในพิธี  แม้กระทั่งปีใหม่เมืองน้ำขมิ้นส้มป่อยก็ขาดไม่ได้เช่นกัน  เนื่องจากใช้เป็นน้ำหยาดสำหรับกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศล  พระภิกษุสงฆ์ใช้สำหรับพรมน้ำมนต์  ชาวบ้านใช้สำหรับรดน้ำพระพุทธรูป  พระบรมธาตุ  พระธาตุ   สิ่งศักดิ์ต่าง ๆ และใช้ในการรดน้ำดำหัวผู้เฒ่าผู้แก่  ผู้หลักผู้ใหญ่ เพื่อขมา และขอพรตามความประสงค์

ส้มป่อยจึงผูกพันกับความเชื่อของชาวล้านนามาทุกยุคทุกสมัยไม่มีเสื่อมคลาย


ผู้เขียน
พยัคฆ์กูรู
วันที่เขียน
14/04/2556

วันพุธที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2553

สังคมกับการปกครอง

เมื่อมนุษย์อยู่รวมกันเป็นสังคม กฎระเบียบข้อกำหนด และเรื่องราวอื่นๆ จึงสร้างขึ้นเพื่อเป็นกรอบและเอกลักษณ์ของสังคมนั้นๆ
หากท่านสนใจเรื่องนี้เชิญแวะมาอ่านได้ครับ

วันอังคารที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2553

สังคม

สังคม คือ อะไร คิกการอยู่รวมกันเป็นกลุ่มคน แล้วมีรูปแบบการปกครอง การบริหารงาน การอยู่รวมกัน การมีวัฒนธรรม การมีประเพณี สิ่งเหล่านี้ส่วนมีในสังคม หากท่านอยากรู้เชิญตามมาอ่านบทความเป็นประจำครับ

วันอังคารที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2553

สังคม

สังคม
เมื่อเรื่องราวในสังคม ไม่ใช่เรื่องไกลตัว เป็นเรื่องที่เราควรรู้ก็คือสังคม เพราะเราเป็นมนุษย์ที่อยู่กันเป็นกลุ่ม มีเพื่อนมีฝูง เมื่อจะเริ่มเรียนรู้เกี่ยวกับสังคม ก็ต้องเริ่มกันที่พื้นฐานแต่แรกเริ่ม ดังนั้นมาเรียนรู้เรื่องราวและวิวัฒนาการทางสังคมกันนะครับ