ส้มป่อย ของดีเมืองล้านนา
สิ่งมงคลของชาวล้านนา
ในวันขึ้นปีใหม่ไทย
ปีใหม่เมือง หรือเทศกาลสงกรานต์
หรือพิธีกรรมต่าง ๆ
ของชาวล้านนาส่วนใหญ่จะขาดไม่ได้คือฝักส้มป่อย
และต้องเป็นส้มป่อยเดือนห้า
ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพิธีกรรมของชาวล้านนา
เนื่องด้วยส้มป่อยเป็นสิ่งที่คนโบราณเชื่อกันว่าเป็นสิ่งมงคล ช่วยล้างความอัปมงคลต่าง ๆ
คนที่ถือคาถาอาคม หรือคนมีครู เช่น ครูสักยันต์ ครูหมอเมือง
ครูต่าง ๆ หากผิดครูจะต้องทำพิธีขอขมาครูด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย
ซึ่งปรากฎหลักฐานตามความเชื่อจากนิทานจากพรหมจักร
ชาดก ชาดกล้านนาเรื่อง "อุสสาบารส" และวรรณกรรมชาดกเรื่อง "ปุณณนาคกุมาร"
ซึ่งส่วนประกอบของน้ำขมิ้นส้มป่อย ประกอบไปด้วย ฝักส้มป่อยเดือนห้า ดอกคำฝอย ดอกสารภี
น้ำขมิ้น น้ำอบน้ำหอม
ดังนั้นในพิธีกรรมสำคัญต่าง ๆ ของชาวล้านนาจะขาดไม่ได้ คือ
น้ำขมิ้นส้มป่อย ร่วมในพิธี แม้กระทั่งปีใหม่เมืองน้ำขมิ้นส้มป่อยก็ขาดไม่ได้เช่นกัน
เนื่องจากใช้เป็นน้ำหยาดสำหรับกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศล พระภิกษุสงฆ์ใช้สำหรับพรมน้ำมนต์ ชาวบ้านใช้สำหรับรดน้ำพระพุทธรูป พระบรมธาตุ
พระธาตุ สิ่งศักดิ์ต่าง ๆ
และใช้ในการรดน้ำดำหัวผู้เฒ่าผู้แก่
ผู้หลักผู้ใหญ่ เพื่อขมา และขอพรตามความประสงค์
ส้มป่อยจึงผูกพันกับความเชื่อของชาวล้านนามาทุกยุคทุกสมัยไม่มีเสื่อมคลาย
ผู้เขียน
พยัคฆ์กูรู
วันที่เขียน
14/04/2556
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น